5 Soruda Vajinismus ve Tedavisi
- Vajinismus Nedir?
“Vajinismus; kısaca kadının penis, parmak ya da başka herhangi bir şeyin, vajinasına girişine izin vermek istemesine rağmen yaşadığı sürekli ve yineleyici zorlukların bütünüdür. Yapısal ya da fiziksel herhangi bir anomali ya da bozukluk eşlik etmemesine rağmen ağrı beklentisi ve korkusu, fobik kaçınma, istemsiz kasılmalar vardır. kasılma, fobi ve kaçınma birbirini besleyen bir kısır döngüye yol açar, sürekli kaçınır ve erteler. Kadınlar için, cinsel birleşme denemesi sırasında ortaya çıkacağına inanılan ileri derecedeki fiziksel acının yanı sıra şiddetli ruhsal acıya da neden olan, aynı zamanda evlilik ilişkisinde her iki eşte de oldukça büyük bir mutsuzluk yaratan ciddi bir sorundur. Ancak tecrübelerime dayanarak bunun kolaylıkla, güvenilir ve kesin bir şekilde tedavi edilebilen bir problem olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. - Vajinismus Sıklığı ve Nedenleri Nelerdir?
Vajinismus, evlilik yaşamı içinde cinsel birleşmenin gerçekleşmesine engel olan durumlar içinde en sık görülen nedendir. Başvuranların büyük çoğunluğunda organik nedenlere kıyasla psikososyal faktörler daha fazla rol oynamaktadır. Bu durum göz önüne alındığında vajinismusun evrensel bir hastalık mı yoksa kültüre özgü ortaya çıkan bir sorun mu olduğu konusunu oldukça tartışmalıdır. Cinselliği merak etmenin ahlaksızlık, suç, günah sayıldığı, kadınların kendi cinsel organlarını bile tanımadıkları toplumlarda, uygun ve doğru bilgiye ulaşma imkanı olmadı durumlarda yetersiz cinsel eğitim, doğru varsayılan abartılı cinsel mitler (cinsel hurafeler) ve bekarete ilişkin yerleşik tabular gibi nedenler oluşumunda önemli rol oynarlar. Bu nedenle vajinusmus, ülkemizin de aralarında bulunduğu doğu ülkelerinde batı ülkelerine göre çok daha sık görülmektedir. Ayrıca cinsel ihmal ve istismar gibi çocukluk çağı ruhsal travmalarının da vajinusmus oluşumunda önemli yerinin olduğu bilinmektedir. Ülkemizde yaklaşık her 10 kadından 1 veya 2 sinde görülebilirken tüm cinsel işlev bozuklukları arasında % 43-73 arasında değişen oranlarda ve ilk sırada yer almaktadır. - Eşlik Eden Hastalıklar Var Mı?
Vajinismus hastalarında fobik reaksiyonlar sadece vajinal ağrı ve vajinal giriş ile sınırlı değildir. Yaşam boyu vajinismus tanısı konulan kadınlarda kesitsel olarak %79,9’unda en az bir anksiyete bozukluğu ve/veya majör depresyon ek tanısının bulunduğu saptanmıştır. Aynı zamanda depresyon ve anksiyete düzeylerinin yüksek olmasının bu hastalarda cinsel işlevleri olumsuz yönde etkilediği de gösterilmiştir. Özetle takıntılı inanışlar, depresyon ve kaygı belirtileri sıklıkla gözlenmektedir. Bunların dışında yaşam kalitelerinin sağlıklı kontrollere göre daha kötü olduğu saptanmıştır. Vajinismuslu kadınlar ile yapılan bir çalışmada % 99 oranında suçluluk duygusu saptanmış bunun da % 65’inin cinsel suçluluk olduğu tespit edilmiştir. Yine vajinismuslu kadınların % 97’sinde anksiyete, 91’inde kendine güvensizlik ve yetersizlik duyguları, 52’sinde cinsel başarısızlık korkusu, 46’sında erkeğe güvensizlik ve 50’sinde terk edilme korkusu saptanmıştır. Vajinismus tanısı alan kadınların cinsel ilişki sırasında izleyici rolü üstlenerek, cinsel ilişkiye kendilerini bırakamamaları da belki de bu yüzdendir. - Vajinismus Tedavisi ve Cinsel Terapisi
Evliliğin cinsel birleşme ile tamamlanması gerçeği vajinismus için çözümü zorunlu kılmaktadır. Söylediğim gibi vajinal kas spazmının, ağrıya karşı duyulan “fobik bir yanıt” olduğunu biliyoruz. Bu nedenle de vajinismus tedavisinde ameliyat, botoks ya da genişletme uygulamalarının fayda sağlamayacağını, asıl tedavinin, ”cinsel eğitim” ve “psikoterapi” olduğunu ısrarla vurguluyoruz. En etkili tedavi ise kişiye ve/veya çifte özgü uygulanan bilişsel davranışçı yöntemlere dayalı ‘cinsel terapidir’. Bu tedavi utanç, yetersizlik, çaresizlik duyguları ile boğuşan çiftlere ruhsal destek sağlar, onların kaygı düzeyini azaltır ve yanlış inanışlarının düzeltilmesini sağlar. Cinsel terapi, aynı zamanda vajinismuslu kadınların vajinismus dışındaki cinsel sorunları veya onların eşlerinin cinsel sorunları için de faydalı bir yöntem olabilir. - Tedavi Sürecinde Vajinismus Erkeği
Vajinismus kabusuyla boğuşan çiftlerin cinsellik yönü tatminkar olmayan bir ilişkiyi yürütmeye çalışmaları oldukça zordur ve bu yaşantıya cinsel sağlık açısından bakıldığında, eş ve ilişki için sağlıksız bir durum olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir. Vajinismuslu çiftlerin, pasif, bağımlı, aşırı düşünceli ve eşleriyle bilinçdışı bir anlaşma içinde, tencere- kapak misali cinsel birleşmeden kaçınan kişiler olduğu birçok araştırmacı tarafından belirtilmektedir.. cinsel korkular çifti birbirine yakınlaştırır. Devamlı reddedilme ve tatminkar olmayan bir ilişki nedeniyle erkekler pasifize olur. Erkekler, eşleri tarafından istenmedikleri, reddedildikleri, yeteri kadar sevilmedikleri kaygısına kapılabilirler. Ne yapacaklarını bilemezler. Eğer erkek kadının korkusunu anlamaya çalışıp ona destek olmak yerine, bir an önce cinsel ilişkiyi gerçekleştirip hem kendisine, hem eşine, hem de ailesine erkekliğini ispatlama gayreti içinde hareket ederse sorun daha da büyüyebilir. İlk başarısızlıktan sonra bir dönem cinsel birleşme denemeleri devam etse de genellikle 6-12 ay sonunda denemeler bırakılır. Bu nedenle zamanla erkekte sertleşme yetersizliği ya da cinsel isteksizlik ortaya çıkabilir. Tedavi uzun zaman sonra, örneğin çocuk sahibi olma isteği büyük boyutlara ulaşılınca ciddi olarak düşünülür. Sonuç olarak vajinismus kader değil, çiftler için kesin ve kalıcı bir şekilde tedavi edilebilir bir cinsel uyum sorunudur.
